Column geschreven door Elisa Achterberg (oprichter Circular Finance Lab en CiSe platform), Bas Slootman (Project manager CiSe en oprichter Fabric Connector), Cees van Ginneken en Werner Runge (financieringsjuristen gespecialiseerd in circulaire economie). Wil jij met je circulaire keten samenwerken en je propositie gefinancierd krijgen? Lees dan verder of neem contact op!
Circulaire bedrijven nemen verantwoordelijkheid voor product en materialen. In vertrouwen dat hun product kan en zal blijven bestaan, wellicht in andere vormen, over generaties heen. Circulaire bedrijven zoeken groei of vooruitgang niet in meer, maar in betere relaties en betere dienstverlening. En aanpasbaarheid met het oog op de lange termijn.
Veel ondernemers stappen daarom over naar een circulair service model, zoals Product-as-a-Service. Verdiend wordt aan een lang leven van intensief gebruik, in plaats van het verkopen van een “bijna-stuk” product. Het succes van zo’n bedrijfsmodel is afhankelijk van de kwaliteit en vervangbaarheid van het product en onderdelen, en dus van de hele keten. Ook de circulaire keten is zo sterk als de zwakste schakel.
Het CiSe (Circular Service) platform is in 2019 opgericht om ondernemers te helpen hun circulaire bedrijfsmodellen haalbaar en financierbaar te maken door ketensamenwerking te faciliteren. De meest recente ontwikkeling van CiSe is een financieel-juridische structuur, waarin ketensamenwerking wordt afgesproken en versleuteld in een collectief verdienmodel; De CiSe Participatieovereenkomst.
Een product (e.g. fiets) of project (e.g. gebouw) wordt als dienst aangeboden door een collectief van partijen. Bijvoorbeeld een “gebouw-as-a-service”. De gebruiker betaalt een maandelijkse fee voor het gebruik van het gebouw (huur). Maar of het gebouw geschikt is voor maximaal gebruik hangt af van de robuustheid en aanpasbaarheid van haar onderdelen, bijvoorbeeld skelet, gevel, lift, interieur, verwarming en andere klimaatinstallaties. Dergelijke circulaire servicemodellen hebben echter hoge opstartkosten en hebben geen toegang tot gepast kapitaal.
Figuur 1 Een modulair gebouw. Als dienst. Ook de circulaire keten is zo sterk als zijn zwakste schakel.
Met de CiSe systematiek wordt een verdeling afgesproken van elke euro die binnenkomt. In het voorbeeld van het gebouw-as-a-service zijn dit de ketenregisseur, en alle onderdelen-leveranciers. Iedereen krijgt een gedeelte van de inkomsten (e.g. huur). Als er behoefte is aan voorfinanciering bij één of meerdere ketenpartijen (wat in servicemodellen vaak het geval is), kunnen er één of meerdere financiers toetreden tot CiSe. Deze financier krijgt voor het leveren van geld een deel van de fee en wordt zo ook een ketenpartner. Zo staan alle neuzen, ook die van de financier, dezelfde lange kant op.
In deze CiSe structuur kan bovendien iedereen de rol van financier spelen; een financier, een dienstleverancier of zelfs een gebruiker. Je verplaatst je blik als financier weg van een losse entiteit (een bedrijf met een rechtspersoon), naar een samenwerking van spelers.
“Daar waar individuele PaaS financieringsverzoeken vaak risicovol zijn, zorgt het CiSe platform voor spreiding naar een compleet project met meerdere PaaS financieringen. De kasstroom en contracten zijn gecontroleerd opgesteld en ingericht.”
– Sustainability Product-as-a-Service Expert, ABN AMRO
“Een innovatief product, wat lijkt op mini-project finance, waar een bank goed op aan kan sluiten. Het risicoprofiel van het project ligt lager, omdat de geldstromen eerst bij CiSe instromen voordat het bij de achterliggende business binnen stroomt (lager kredietrisico). Er wordt direct op het product/project gefinancierd, waardoor de zekerhedenpositie sterk is. Dit vergt echter wel dat banken afwijken van traditioneel financieren en meegaan met de toekomst.”
– Kredietanalist, Rabobank
Hiermee kan er financiering ontsluiten die voorheen niet ontsloten kon worden. Door de circulaire keten als geheel te bekijken en financiers als onderdeel van de keten te zien, worden individuele ondernemersrisico’s namelijk verkleind.
CiSe kan daarmee een belangrijke katalyserende functie kunnen hebben en het vliegwiel kunnen zijn voor het financieren van de circulaire economie.
+ Wil jij met jouw keten een circulaire samenwerking aangaan en deze gefinancierd krijgen?
+ Ben jij niet wars van vernieuwing?
+ Zie jij ook dat het anders moet en wil je dat doen in plaats van erover te praten?
Neem contact op met: Elisa.achterberg@circularfinancelab.nl of Bas.slootman@cise.network
