Eén van de drie workshops die tijdens de Marktinnovatie van DigiC op 31 mei werden georganiseerd, was de roundtable discussie over dynamische 3D-BIM modellen. Tijdens deze roundtable werden diverse aspecten van het up-to-date houden van 3D dynamische BIM-modellen (Building Information Models) besproken. De focus lag op hoe deze modellen kunnen bijdragen aan een efficiënter bouwproces en het beheer van gebouwen, evenals de uitdagingen die hierbij komen kijken. Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste punten die aan bod kwamen.
Casus Stamhuis Dynamisch 3D-BIM Na korte introducties door Jaimy Nijnens (DigiC) en moderator van de roundtable, Wilfried Hoffman (CEO and Co-Founder at Axionomic), werd de bijeenkomst afgetrapt met een presentatie van Ko Bontje (Teamcoach BIM & Digitalisering bij Stamhuis & Building Virtuality), waarin het concept van ‘’volgende week open” van Stamhuis werd besproken. Dit principe wordt ook doorgetrokken naar prefab badkamers en casco bouw. De essentie hiervan is dat elk element van een gebouw als een soort (digitaal) legoblok kan worden gebruikt om projecten uit te werken, waardoor er flexibel gebouwd kan worden vanuit elementen. Deze elementen kunnen ook van extra (duurzaamheid)informatie worden voorzien, wat seriematig werken mogelijk maakt en de 3D elementen verrijkt met klant specifieke informatie.
BIM Proces en lifecycle Het werken volgens het BIM-proces benadrukt het belang van vroege input van partners om verrassingen vlak voor de uitvoering te voorkomen. Het lifecycle-proces dat Stamhuis aanhoudt, bestaat uit zes stappen, waarbij het up-to-date houden van BIM-data in de gebruiksfase cruciaal is voor het maximale nut van deze data. De verrijking van BIM-data door het real-time uitwisselen van data met een Digital Twin werd besproken, evenals de uitdaging van de afnemende betrouwbaarheid van data. Een centrale vraag was hoe je 3D-BIM modellen up-to-date houdt om zo de efficiëntie en circulariteit van projecten te verbeteren.
Afbeelding 1: Het Stamhuis zes stappen lifecycle-proces.
Als reactie hierop benadrukte Herwin Voortman van BIM4ALL het belang van het betrekken van gebouwbeheerders in het voortraject om problemen te voorkomen. Goede protocollen binnen het BIM-proces zijn noodzakelijk, zodat de facilitaire manager kennismaakt met het gebouw tijdens de bouwfase. Daarnaast werd het belang van ruimtebeheer gekoppeld aan systemen zoals TOPdesk besproken, met als doel eigenaars te stimuleren hun informatie actueel te houden.
Onderhoud en contractverplichtingen Bert Boeijink, directeur van Bloemendal Bouw, deelde ervaringen over hoe een tienjarig onderhoudscontract kan leiden tot lagere onderhoudskosten. Het onderhoud werd besproken tot op detailniveau, waarbij het belang van wekelijkse en jaarlijkse evaluaties werd benadrukt. Door betrokkenheid van gebruikers en digitale presentaties van onderhoudsdata, zoals visuele dashboards, kunnen onderhoudskosten significant worden verlaagd.
Financiële aspecten en juridische vraagstukken De discussie ging verder over de financiële voordelen van BIM tijdens de onderhoudsperiode en de moeite die opdrachtgevers hebben om de juiste vragen te stellen. Abedilah Azouz van digiGO bracht het onderwerp van eigendom van het model en de data naar voren, evenals de juridische aspecten rondom intellectueel eigendom en de noodzaak om juristen vroegtijdig te betrekken.
Oplossingsrichtingen
Belang van goede afspraken en informatieprotocol
Voor een succesvol BIM-project zijn goede afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer een voorwaarde. Naast dat het BIM Uitvoeringsplan (BUP) van belang is kan een van de oplossingsrichtingen zitten in het Informatieprotocol dat is ontwikkeld door digiGO. Het Informatieprotocol legt specifieke contractuele afspraken vast tussen opdrachtgever en opdrachtnemer over digitale informatie-uitwisseling in bouwprojecten en vormt daarmee een aanvulling op de gebruikelijke contractvoorwaarden zoals DNR, UAV, en UAV-GC. Het Model Informatieprotocol helpt bij het opstellen van een project specifiek Informatieprotocol en sluit aan op de internationale normenserie NEN-EN-ISO 19650, wat het oudere Model BIM Protocol vervangt. Informatiemanagement in bouwprojecten gaat tegenwoordig immers over meer dan alleen 3D-modellen.
Dynamische data en gebruiksfase Het idee van materialenpaspoorten zonder brondata vrij te geven werd besproken als een toekomstgerichte aanpak binnen BIM en Digital Twins. Moderator Wilfried Hoffman en Bas Slager (Madopt) bespraken de noodzaak van nauwkeurige afspraken over data en hoe losmaakbaarheid en kwaliteit kunnen worden geïmplementeerd in BIM-modellen.
Daarna richtte de discussie zich op hoe dynamische data efficiënt kunnen worden bijgehouden. Voorbeelden zoals het Provinciehuis Gelderland toonden aan hoe contracten kunnen helpen om modellen actueel te houden. Edwin Zinsmeister (digiGO) benadrukte het belang van een Plan-Do-Check-Act cyclus om veranderingen te beheren.
Op naar een duurzame bouwsector De roundtable eindigde met een discussie over het belang van beschikbaarheid, gebruiksgemak en vertrouwen in data, waarbij het doel is om publiekelijk toegankelijke en kwalitatief hoogwaardige BIM-modellen te creëren. Daniël Carree (Rijksvastgoedbedrijf) concludeerde hier aansluitend op dat er een wereld te winnen is door meer inzicht te krijgen in materiaalbezit en leegstand, wat in de praktijk zou kunnen bijdragen aan het oplossen van woningtekorten.
Al met al bood deze roundtable een uitgebreid inzicht in de uitdagingen en mogelijkheden van het up-to-date houden van 3D dynamische BIM-modellen. De input van diverse stakeholders onderstreept de noodzaak van een geïntegreerde en collaboratieve aanpak binnen het BIM-proces. Door het delen van kennis en ervaringen kunnen we stappen zetten naar een efficiëntere, duurzamere én betaalbare toekomst van de bouwsector. Wil je de discussie voortzetten of meer weten over 3D dynamische BIM-modellen neem dan contact op met veere.lendering@romutrechtregion.nl.
Key takeaways:
Het betrekken van partners in een vroeg stadium van het BIM-proces voorkomt verrassingen vlak voor de uitvoering. Daarnaast voorkomt het vroegtijdig betrekken van gebouwbeheerders problemen en zorgt het ervoor dat zij bekend raken met het gebouw en het beheer ervan.
Regelmatig onderhoud en evaluaties, ondersteund door digitale presentaties en dashboards, kunnen de onderhoudskosten significant verlagen.
Langdurige onderhoudscontracten kunnen bijdragen aan lagere onderhoudskosten en een efficiënter beheer van gebouwen.
Goede afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, vastgelegd in een Informatieprotocol en een BIM Uitvoeringsplan, zijn cruciaal voor succesvolle BIM-projecten.
Het eigendom van BIM-modellen en de bijbehorende data moet duidelijk worden vastgelegd om juridische problemen te voorkomen.
Het gebruik van gestandaardiseerde modellen, zoals het Model Informatieprotocol volgens NEN-EN-ISO 19650, zorgt voor consistentie en nauwkeurigheid in informatiemanagement.
Innovatieve benaderingen zoals materialenpaspoorten en Digital Twins kunnen de toekomst van BIM verbeteren door meer data beschikbaar te stellen zonder brondata vrij te geven.
Een voortdurende cyclus van Plan-Do-Check-Act is noodzakelijk om dynamische data efficiënt bij te houden.
Samenwerking tussen verschillende stakeholders en efficiënte data-uitwisseling zijn essentieel voor het succes van BIM-projecten.
Het werken vanuit een datagedreven benadering, in plaats van puur gebouwgebonden, biedt nieuwe mogelijkheden voor efficiënt beheer en gebruik van gebouwen.
Het waarborgen van de kwaliteit van data en het opbouwen van vertrouwen in deze data zijn cruciaal voor het gebruik en de acceptatie van BIM-modellen.
Op de hoogte blijven van innovaties en ander ondernemersnieuws?
