Op vrijdag 8 november 2024 vond de vijfde editie van de Marktinnovatiedag van DigiC plaats, waarin het programma, dat zich richt op de digitalisering binnen de circulaire bouweconomie, professionals uit de bouwsector samenbracht om de uitdagingen van het snel, mooi en betaalbaar bouwen te verkennen.
De dag werd gemodereerd door Yvette Watson (PHI Factory & The 2B Collective) en stond in het teken van het vinden van een balans tussen esthetiek, circulariteit en industrialisatie, en werd gekarakteriseerd door inspirerende presentaties, levendige discussies en diepgaande inzichten.
Willem-Jan Stegeman, wethouder van de gemeente Amersfoort, opende de dag met zijn bezorgdheid over de praktische toepassing van digitalisering en circulair bouwen in de sector. Hij verwees naar initiatieven zoals de Circulaire Grondstoffen Corridor (CGC) in Amersfoort en platformen als Madopt, die het hergebruik van materialen bevorderen. Deze digitale initiatieven zijn cruciaal voor het daadwerkelijk realiseren van circulaire bouwstromen.
Jaimy Nijnens, programmamanager van DigiC, gaf vervolgens een update over het innovatieprogramma. DigiC is inmiddels twee jaar actief en groeit naar 30 leden. Nijnens benadrukte het belang van samenwerking om doorbraakissues in de bouwsector aan te pakken. Hij stelde dat de thema’s van de dag – zoals esthetiek, circulariteit en industrialisatie – soms met elkaar in conflict kunnen komen, en moedigde de deelnemers aan om deze spanningen openlijk te verkennen, bijvoorbeeld in de paneldiscussie.
Keynote Nicole Cloudt
De keynote van Nicole Cloudt, architecte en oprichter van Concept Cloudt, stond in het teken van haar werk met biobased materialen en circulaire bouwmethoden. Cloudt vertelde over haar praktijk van het bouwen met lokale, duurzame materialen zoals CLT (kruislagenhout), waarmee ze esthetische, duurzame en gezonde gebouwen creëert. Ze benadrukte het belang van co-creatie en het betrekken van lokale mensen en materialen bij het bouwproces.
Cloudt deelde haar ervaring met optoppen van bestaande gebouwen, een techniek die snel, duurzaam en efficiënt kan zijn, vooral wanneer lichtgewicht materialen zoals hout worden gebruikt. Toch ervaart ze veel weerstand tegen deze nieuwe bouwmethoden, vooral vanuit de traditionele bouwsector, waar men vasthoudt aan bekende technieken. Cloudt hoopt met haar werk een grotere acceptatie te bewerkstelligen van houtbouw als een belangrijke bouwmethode voor de toekomst, ondanks de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Paneldiscussie: Spanningen en oplossingen in circulair bouwen
Na de keynote volgde een intensieve paneldiscussie, waarin experts vanuit verschillende invalshoeken de vraag behandelden: “Hoe vinden we een balans tussen esthetiek, circulariteit en industrialisatie in de bouwsector?” Het panel bestond uit Menno Rubbens (cepezedprojects), Nicole Cloudt (Concept Cloudt), Gert van Vugt (Sustainer), Kay Knubben (Student TU Delft, BSc Industrial Design Engineering & MSc Architecture) en Anke Verhagen (Rabo SmartBuilds).
Menno Rubbens begon de discussie met een kritische noot over de gangbare opvattingen rondom circulariteit. Hij stelde dat veel gesprekken over circulariteit te veel gericht zijn op recycling, terwijl de echte uitdaging ligt in het ontwerpen van gebouwen die nooit afval worden. Rubbens benadrukte het belang van het “vermogen van gebouwen”, oftewel, gebouwen die hun waarde behouden en geen restafval genereren. Hij haalde The Green House aan als een voorbeeld waar circulaire principes verder gaan dan de bouw zelf en zelfs de bedrijfsvoering beïnvloeden.
Nicole Cloudt reageerde door het belang van modulaire en circulaire bouwtechnieken te onderstrepen. Ze erkent dat er sprake is van een stigma rondom modulaire bouw, maar wees erop dat goede voorbeelden van modulair bouwen wel degelijk esthetisch verantwoord kunnen zijn. Ze pleitte voor het doorbreken van de vooroordelen en het omarmen van innovaties die zowel esthetisch als duurzaam zijn, zoals de houten bouwcomponenten waarmee zij werkt.
Gert van Vugt, CEO van Sustainer, bracht het gesprek naar een meer technische kant door te wijzen op de rol van software en technologie in het vergemakkelijken van circulair bouwen. Hij gaf aan dat de spanning tussen snelheid en duurzaamheid in de bouwsector niet bestaat, mits de juiste technologieën worden ingezet. Van Vugt uitte zijn teleurstelling over het feit dat architecten modulair bouwen nog steeds niet omarmen. Hij ziet grote kansen voor modulaire bouwtechnieken en gelooft dat deze de nieuwe esthetiek van de bouwsector kunnen vormen.
Anke Verhagen, manager Innovatie en Duurzaamheid bij Rabo SmartBuilds, bracht het gesprek terug naar de praktische kant van circulair bouwen. Ze stelde dat de haalbaarheid van projecten vaak het belangrijkste is. “Als het niet betaalbaar is, gaat het project niet door”, zei Verhagen, en benadrukte dat een goede business case essentieel is om circulaire bouwmethoden succesvol in de markt te zetten. Ze vertelde over de uitdagingen die komen kijken bij het realiseren van betaalbare, duurzame woningen en het belang van een lange-termijnvisie om deze projecten rendabel te maken.
Workshops: Van circulaire grondstoffen tot innovatief ontwerpen
Na de pauze werden er drie interactieve workshops gehouden, waar deelnemers in kleinere groepen dieper ingingen op belangrijke thema’s.
De dag eindigde met een netwerklunch, waar de aanwezigen de kans kregen om verder te praten, ideeën uit te wisselen en mogelijke samenwerkingen te verkennen. De sfeer was informeel, maar de gesprekken waren allesbehalve dat. Er werd druk gediscussieerd over de toekomst van de bouwsector en hoe digitalisering en circulariteit in de praktijk kunnen worden gebracht.
De Marktinnovatiedag van was een waardevolle bijeenkomst voor professionals uit de bouwsector om kennis te delen, innovatieve oplossingen te verkennen en concrete stappen te zetten richting een circulaire, esthetische en industriële toekomst van de woningbouw. De betrokkenheid van zowel opdrachtgevers, bouwers, startups, als gevestigde bedrijven zorgt voor een vruchtbare basis voor verdere samenwerking en innovatie. Het event toonde duidelijk aan dat de bouwsector bereid is de uitdagingen van vandaag aan te pakken en een toekomst te creëren waarin esthetiek, circulariteit en industrialisatie hand in hand gaan.
